Ireneusz Haczewski – Skrócony Życiorys i Działalność

Jest Polakiem. Urodził się podczas wojny, faktycznie w dniu 23 grudnia 1941r a według zapisu metrykalnego 6 stycznia 1942r, na kresach wschodnich Polski, w Borszczowie, mieście powiatowym, w województwie tarnopolskim, na obecnych terenach Ukrainy.

Gdy miał 3 lata, rodzina Haczewskich porzuca cały dobytek i uciekając przed rzezią z rąk ukraińskich nacjonalistów, jedzie wraz z setkami polskich rodzin, w bydlęcych wagonach kolejowych, na Lubelszczyznę. Po długiej tułaczce osiadają ostatecznie w Lublinie. Tu Ireneusz rozpoczyna naukę w szkole podstawowej, uzyskuje maturę w liceum ogólnokształcącym, rozpoczyna studia w Wyższej Szkole Inżynierskiej (dziś Politechnika).

Wychowany w duchu chrześcijańskim i w duchu głębokiego patriotyzmu, typowego dla polskich rodzin kresowych, od dziecka ma określoną świadomość polityczną i ugruntowane przeświadczenie, że żyje w tymczasowych realiach sowieckiej okupacji, z którą nam Polakom pogodzić się nigdy nie wolno.

Gdy ma 12 lat -po śmierci ojca- przenosi się na 1,5 roku do Raby Wyżnej, gdzie chodzi także do miejscowej szkoły podstawowej. Surowe i piękne środowisko podhalańskie umacnia go fizycznie, hartuje też ducha a ponadto uwrażliwia wewnętrznie.

Aktywną walkę polityczną Ireneusz Haczewski rozpoczyna w wieku 14 lat, w Lublinie, gdy w 1956r uruchamia szkolny radiowęzeł w Liceum im. St. Staszica, by zwołać uczniów na wiec polityczny, organizowany w ramach „polskiego października”, na terenie miasteczka akademickiego. W wiecu tym Ireneusz bierze aktywny udział i zostaje też zauważony. Tego dnia po raz pierwszy jest bezpośrednio ścigany przez agentów UB. Skutecznie jednak gubi pościg, pod osłoną nocy, na pobliskich polach.

W 1957r Ireneusz Haczewski buduje średniofalowy nadajnik radiowy o mocy ok. 20W i praktycznym zasięgu 25 km. Nadaje za jego pośrednictwem, przez ponad 3 miesiące, niezależne programy. Po intensywnych poszukiwaniach Urząd Bezpieczeństwa (takie okazują legitymacje służbowe, chociaż oficjalnie to już SB) odnajduje radiostację. Ireneusz Haczewski zostaje aresztowany podczas zajęć szkolnych w Liceum im. Stanisława Staszica. Kilkumiesięczne przesłuchania, w słynnym gmachu UB przy ul. Narutowicza, kończą się rozprawą w sądzie. Ten kolejny już kontakt z aparatem terroru umacnia, już na zawsze, w szesnastoletnim Ireneuszu postawę opozycjonisty.

Ireneusz Haczewski, już od wczesnego dzieciństwa, ma w życiu trzy pasje: jest elektronikiem, filmowcem i dziennikarzem. To bardzo przyda mu się w późniejszej działalności. W życiu zawodowym również. Najpierw pracuje w Wyższej Szkole Rolniczej (dziś Akademia Rolnicza), gdzie prowadzi pracownię filmową. Następnie przez 13 lat pracuje w ZURiT, jako elektronik. Nieustannie walczy o prawa pracownicze, czym często drażni pracodawców. W 1978r przenosi się do Domów Towarowych „Centrum”. Tu zastaje go sierpień 1980r. Przystępuje natychmiast do tworzenia Niezależnego Związku Zawodowego i już na początku września zgłasza swój zakład w poczet członków-założycieli NSZZ „Solidarność”. Podczas zebrania założycielskiego zostaje wybrany, na mocy poparcia 97% głosów, przewodniczącym Rady Pracowniczej NSZZ „Solidarność” DT „Centrum” w Lublinie. Zakłada również, jako działacz związku, zakładowe komórki „Solidarności” w kilku innych zakładach pracy Lubelszczyzny.

Od 13 grudnia 1981r nieustannie szykanowany przez agentów SB. Mimo to podejmuje natychmiast skuteczną pracę podziemną. Rozpoczyna ją jeszcze w nocy 12 grudnia ok. godz. 23-ej, ewakuując żonę Barbarę z domu, by mogła, jako członek Zarządu Regionu i delegat na Zjazd Krajowy, wypełnić obowiązek tworzenia w warunkach konspiracji i legitymizowania pracy podziemnej Regionu. Również 13 grudnia ok. godz. 10-tej, Ireneusz Haczewski pomaga czynnie w ewakuacji Zarządu Regionu, -pomiędzy kolejnymi atakami ZOMO na budynek.

Następnie tworzy podziemne laboratorium elektroniczne, gdzie już na początku 1982r buduje pierwszy w regionie nadajnik „Radia Solidarność”. Później zbudował jeszcze jedenaście następnych nadajników, w tym nadajnik wizyjny. Przystosowuje do pracy dla „Radia Solidarność„ również nadajniki przemycone z Zachodu. Pracują one jako: „Radio Solidarność Świdnik”, „Radio Solidarność Ziemi Puławskiej”, „Radio Solidarność Poniatowa” oraz „Radio Solidarność Ziemi Lubartowskiej”, czyli tworzą pierwszą w kraju regionalną sieć podziemnego radia, pod wspólną nazwą: Radio Solidarność Lubelszczyzna. Sieć ta była w całości opracowana teoretycznie i kierowana przez Ireneusza Haczewskiego. Ogniwa sieci nie były samodzielne a kompletny sprzęt nadawczy otrzymywały z tego źródła. Sieć pracowała z pełnym sukcesem aż do wygranych wyborów czerwcowych 1989r.

Gdy 14 lutego 1984r podczas wieczornej, telewizyjnej transmisji pogrzebu I-go sekretarza KPZR Andropowa, we wszystkich telewizorach na terenie Świdnika niespodziewanie zabrzmiał głos: „Tu Radio Solidarność Świdnik.”, zapadła decyzja o natychmiastowym aresztowaniu, będącego już pod obserwacją, Ireneusza Haczewskiego. Został aresztowany 15.02.1984r po ośmiogodzinnej rewizji, trwającej od godz. 5:50 rano. Pomimo braku możliwości przedstawienia aktu oskarżenia, wobec braku dowodów, przetrzymywany był jednak w areszcie śledczym aż do lipcowej amnestii.

Po zwolnieniu, buduje nadajnik telewizyjny, z zamiarem emitowania filmów i audycji niezależnej telewizji. Zabiegając o zakup lub sprowadzenie kanałem konspiracyjnym telewizyjnej kamery, organizuje tymczasem, wraz z żoną Barbarą, pierwsze w Regionie konspiracyjne kino. Korzysta z niego ponad 1700 widzów. Równocześnie buduje aparaturę do montażu i kopiowania filmów. Powstaje tą drogą taśmoteka, zawierająca 100 tytułów filmów niedopuszczonych w kraju przez polityczną cenzurę. Gdy otrzymuje, bezpośrednio od włoskich związkowców pierwszą kamerę, ma już gotowe kompletne stanowisko montażowe i rozpoczyna natychmiast produkcję kwartalnika, pod nazwą: „Niezależny VIR” – (video informator regionu). Tworzy konspiracyjną Niezależną Wytwórnię Filmów Video „CVSH”

W 40-minutowych magazynach, na kasetach VHS, zawarta była cała aktualna działalność konspiracyjna Związku a także innych organizacji opozycyjnych. Powstał unikalny, archiwalny materiał. Rozsyłany był na terenie Polski, ale też, sporadycznie, poza jej granice, poprzez Rzym i Paryż.

W listopadzie 1987r, na prośbę i z upoważnienia podziemnych władz Regionu, podejmuje się samotnego, ryzykownego wyjazdu, z tajną misją do Włoch. Odnawia przerwany stanem wojennym kontakt ze związkiem zawodowym CISL, oraz po raz pierwszy nawiązuje kontakty z pozostałymi: CGIL i UIL. W wyniku przeprowadzonych w Anconie rozmów podpisuje, w imieniu Tymczasowego Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego, umowę o wzajemnej pomocy i współpracy. Przywozi też dla Regionu, ofiarowaną przez Włochów pomoc finansową.

Ponadto Ireneusz Haczewski buduje i prowadzi centrum nasłuchu radiowego. Projektuje i wykonuje automatykę do całodobowego śledzenia i rejestracji rozmów operacyjnych SB. Wraz z synem Andrzejem, uruchamia komputerowe szyfrowanie związkowych dokumentów.

Podejmuje kontakt z Radiem Wolna Europa i jest pierwszym stałym krajowym korespondentem, nadającym pod własnym nazwiskiem codzienne relacje z kraju. Te relacje są w tym czasie wyjątkowo oczekiwanym, bo wiarygodnym dokumentem z kraju dla Polaków, ale też dla mediów całego świata. Nadał również, na antenach RWE, reportaż z terytorium ZSRR. Był obecny na antenie RWE w sumie przez ponad 50 godzin, w ponad dwustu korespondencjach.

Już od 1983r, w odpowiedzi na zalecenie NSZZ „Solidarność”, bierze czynny udział w pracach samorządu terytorialnego. Zostaje wybrany do Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej. Za tę formę społecznej działalności zostaje uhonorowany medalem „Zasłużonemu dla Lublina”.

Od początku 1990r podejmuje współpracę z Lubelskim Ośrodkiem Telewizyjnym. Telewizja emituje ponad 100 materiałów jego autorstwa. Odkrywa „białe plamy”. Jako pierwszy trafia z kamerą do lasu pod Kąkolewnicą, gdzie odkrywa i pokazuje zbiorowe mogiły ofiar ludobójstwa. Doprowadza do prokuratorskiego śledztwa i ekshumacji mogił. Wykazuje winę generała Karola Świerczewskiego i sowieckich „doradców”. Odkrywa też kazamaty katowni UB w Krasnymstawie. Wszystko to pokazuje po raz pierwszy w publicznej telewizji.

W wyborach samorządowych 1990r uzyskuje mandat radnego Rady Miejskiej Lublina pierwszej kadencji. Kadencji, która pracowała społecznie, obaliła znienawidzone pomniki okupantów i przywróciła miastu historyczne nazwy ulic. Tworzy w Radzie Miejskiej Komisję Informacji Społecznej i zostaje wybrany jej przewodniczącym. Jest też członkiem Komisji Kultury.

Jako pełnomocnik Zarządu Miasta i Rady Miejskiej jedzie za koło polarne, do Workuty, gdzie prowadzi rozmowy nt. budowy pomnika ku pamięci męczeńskiej śmierci polskich zesłańców.

Prywatnie, z własnej inicjatywy, organizuje i prowadzi konwoje na Ukrainę, z pomocą dla pozostałych tam Polaków.

W dniu 3 maja 2006r zostaje uhonorowany przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, –” za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za odwagę w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności”– Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski a jego żona, Barbara – Krzyżem Oficerskim OOP.

Żonaty, troje dorosłych dzieci (Anna, Andrzej, Marek), sześcioro wnucząt.

Nie należał nigdy i nie należy nadal, do żadnej partii politycznej. Zawsze był i jest człowiekiem wolnym. O to też walczył dla innych.

ireneusz.haczewski.pl